Weerstand versus verantwoordelijkheid

Onze oudste zoon werkt als groepsleider bij een gesloten GGZ instelling in Den Dolder. De mensen die hij begeleidt zijn licht verstandelijk beperkt en/of gedrags-moeilijk (veelal samengaand met drugsgebruik) en een aantal zijn daar door de rechter geplaatst na incidenten waarbij mensen verwond zijn. Het gaat om mensen met onbegrepen gedrag. In de instelling wordt gewerkt aan de oorzaken van het onbegrepen gedrag. Therapieën en training moeten deze personen weer klaarstomen voor een verantwoorde terugkeer naar de buitenwereld.  Best vaak lezen we in het nieuws over mensen die in een psychose zijn geraakt of door andere oorzaak een gevaar zijn voor de mensen in hun buurt. Hulpverleners die hen thuis begeleiden, politie en buurtwerkers zijn niet 24 uur per dag aanwezig en zo kan het gebeuren dat een kind in een speeltuin (zoals in Nieuwegein) of een oudere dame die boodschappen ging doen (zoals in Zeist) slachtoffer wordt van een persoon met onbegrepen gedrag. De roep om meer plekken in gesloten instellingen snap ik heel goed. Meer plekken betekent ook meer locaties. En voor locaties geldt zo’n beetje hetzelfde als voor locaties voor vluchtelingenopvang: iedereen snapt het belang ervan maar niemand wil het in zijn of haar buurt. Er wordt door inwoners grote druk uitgeoefend op gemeentebesturen om te voorkomen dat er locaties worden gerealiseerd. En als gemeentebesturen dan bezwijken onder de druk, wordt het daarmee een nare cirkel: naar incident veroorzaakt door mensen met onbegrepen gedrag > heeft (tijdelijk) zorg nodig in een instelling > instelling heeft te weinig plekken > nieuwe locatie nodig > weerstand voorkomt nieuwe locatie > te weinig plekken > mensen met onbegrepen gedrag krijgen “slechts” hulp van zorgverlener aan huis die niet 24 uur voor deze persoon beschikbaar is > incidenten buiten op straat etc. etc.
Als je onbegrepen gedrag in jouw buurt waarneemt, dan is mijn advies om contact op te nemen met de politie/112. Zij kunnen professionele hulp inzetten die 7x24 uur beschikbaar is middels een dienst die regiogemeenten hiervoor hebben opgezet.
Op Renswoude hebben we vooralsnog geen grote vraagstukken als het bovenstaande. Soms is dat meer geluk dan wijsheid maar ik denk dat we dankzij onze schaal best goed weten waar we een extra oogje in het zeil moeten houden. Een beetje aandacht, begrip en het uit de anonimiteit halen van mensen voorkomt soms het afglijden richting de cirkel hierboven. 
Voor het doorbreken van die cirkel voor locaties van GGZ- instellingen en centra voor vluchtelingenopvang is overigens een vrij simpele oplossing: gewoon laten aanwijzen door de minister en geen inspraak voor de lokale democratie… maar of dat nou veel minder weerstand zou opleveren? In elk geval zet het volgende akelige incident dat wordt veroorzaakt door iemand met onbegrepen gedrag ons allemaal aan het denken: hoe verantwoord is die weerstand?
 

Petra Doornenbal, burgemeester gemeente Renswoude